مشهد میربزرگ
عکس اول مشهد میربزرگ عکس دوم مشهد میربزرگ

مشهد میر بزرگ عمارت و مقبره‌ای است که مربوط به دوره صفوی قرن 8 ه‍.ق است و در آمل ، سبزه میدان ، محوطه مصلی آمل واقع شده و این اثر در تاریخ 15 دی 1310 با شمارهٔ ثبت 59 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده ‌است . آرامگاه میر بزرگ آمل ، یکی از بناهای تاریخی مهم و بزرگ به شمار می‌رود . ساختمان اصلی بقعه میر بزرگ متعلق به قرن هشتم هجری قمری است که با طرحی چهار ضلعی ساخته شده ولی ساختمان کنونی آن به قرن یازدهم هجری و دوره صفوی مربوط می‌باشد .
این بقعه از نظر ویژگی‌های معماری ، تزئینات ، کاشی‌کاری نماها و خصوصاً سر در ورودی ، اهمیت تاریخی دارد . کتیبه قدیمی در زیر طاق آن وجود دارد و کاشی کاری آن منحصر به فرد در داخل بنا و بیرون آن موجود است . داشتن حوض در بالای بقعه یکی از شاهکار‌های آن زمان بوده ‌است که بعضی وقت‌ها طلبه‌ها در قدیم برای خواند درس به بالای عمارت می‌رفتند و درس می‌خواندند . در زیر گنید و شبستانهای و اتاقهای جنبتین و سر در مقبره روی جرزهای آن قطعات خشت کاشی مربوط به دوران صفوی باقیمانده همچنین مقداری کمربند داخلی گنبد نمایان است .
این بقعه را اسکندر شیخی پسر افراسیاب چلابی که حکومتن آمل را از طرف تیمور عهده دار بود به دشمنی اجدادی در سنه 796  قمری خراب و ویران کرده ولی پس از فوت امیر تیمور و مراجعت بازماندگان سادات به مازندران در سال 814 قمری به همت سید قوام الدین پسر سید رضی الدین و کمک اهالی بقعه بزرگ به شکل اول ساخته شد . سپس در عهد سلاطین صفویه خصوصاً شاه عباس اول از لحاظ قرابت و علاقه دینی بقعه مزبور با بهترین کاشیکاری و تزیینات نفیس تکمیل گردیده ؛ ولی به مرور ایام این بنای عظیم و شاهکار تاریخی بر اثر عدم مراقبت دولت‌های وقت خراب شده و تمام آجرهای کاشی و اشیای نفیس موزه آن که در دو دروه سلطنت طولانی سلسه مرعشی و صفویه در این بقعه عالی جمع آوری شده بود و همچنین آثار گرانبهای تجاری صندوق ضریح و غیره به وسیله عده‌ای از بی خردان سودجو و یهودیان به یغما رفت و جز خرابه‌ای بیش باقی نمانده و حتی موقوفات بقعه نیز به مرور ایام چپاول گردیده‌ است . ولی در اواخر یک مرمت کوتاهی شده ‌است .
دربارهٔ نسب میر بزرگ گفته‌اند که او از فرزندان علی المرعش پسر عبدالله بن محمد بن حسن بن حسین الاصغر از فرزندان امام چهارم است . قاضی نورالله شوشتری درباره علی المرعش می‌نویسد که ، کبوتر بلند پرواز مرعش می‌گوینند و چون به علوشان و رفعت منزلت و مکان انصاف معروف بود ، بنابراین وصف او به مرعش به جهت علو منزلت او بوده ‌است و همو فرموده سادات مرعشیه به او منتسبند و سادات عالی درجه مازندران که به تشیع مشهورند از جمله اعقاب اویند به ویژه سلاطین قوامیه مرعشیه مازندران ، نسب دقیق او را میر قوام الدین بن سید صادق بن سید عبدالله بن سید ابوهاشم بن سید علی بن سید حسن بن سید علی المرعش بن سید عبدالله بن سید محمد الاکبرین بن سید حسن بن سید حسین الاصغرین امام زین العابدین علیه السلام گفته‌اند .
نوشته‌اند آن بزرگوار مدتی در خراسان به سلوک مشغول بوده بعد از آن به مازندران وطن خود بازگشت . این بقعه که آرامگاه میر قوام‌الدین مرعشی سرسلسله از سادات مرعشی به نام مرعشیان ایران است ، صندوق چوبی نفیسی داشت که در اثر آتش سوزی نابود شد و تنها چهار چوب آن باقی مانده ‌است .
بر روی این چهار چوب تاریخ 1033 هجری قمری حک شده ‌است . بنای فعلی بقعه در دو طبقه احداث گردیده که با توجه به کثرت اتاق‌ها و شیوهٔ معماری ، به احتمال قریب به یقین به عنوان مدرسه ، خانقاه ، مسجد و عمارت و غیره مورد استفاده قرار می‌گرفته ‌است .